„Pamięć, która łączy”: polscy lekarze Kijowa i wspólne medyczne dziedzictwo Ukrainy i Polski
Organizacja społeczna „Koło Europejskiego Dialogu” wspólnie z organizacją polonijną „Polonia”, przy wsparciu firmy farmaceutycznej Polpharma, realizują projekt poświęcony odkrywaniu mało znanych kart wspólnej historii medycyny Ukrainy i Polski. Jego celem jest przywrócenie z zapomnienia nazwisk polskich lekarzy, farmaceutów, naukowców i mecenasów, którzy pracowali w Kijowie, wnieśli znaczący wkład w rozwój medycyny i pozostawili po sobie humanistyczne dziedzictwo, które inspiruje do dziś. Zespół projektu zbadał polskie pochówki w Kijowie, a także archiwa i dokumenty, aby opowiedzieć o 10 wybitnych postaciach, których droga zawodowa nierozerwalnie związana jest z medycyną.
Pomysł projektu „Pamięć, która łączy: lekarze polskiego pochodzenia w historii Kijowa” narodził się wprawdzie dość spontanicznie, lecz bynajmniej nie przypadkowo. My, osoby o podobnych poglądach i przyjaciele, skupieni wokół „Koła Europejskiego Dialogu” oraz organizacji polonijnej „Polonia”, od dawna zajmujemy się badaniem, a co najważniejsze – popularyzacją wspólnego dziedzictwa historyczno-kulturowego Ukrainy i Polski.
My, zespół projektowy, uważamy to za naszą misję – dokładać choćby niewielkie, lecz solidne mocne cegiełki do fundamentu pamięci zbiorowej obydwu narodów. Nie tej, która polaryzuje, dzieli i rozdziela. Lecz tej, która inspiruje, buduje mosty i łączy. Takiej pamięci, która nie jest zamknięta w wielotomowych publikacjach naukowych, lecz znana jak najszerszemu gronu zaangażowanych Ukraińców i Polaków.
Głównymi bohaterami i wydarzeniami w niej nie są państwa, władcy ani bitwy. Są nimi ludzie, osobowości, losy. Ci, którzy swoim życiem – często wbrew wszystkiemu – tworzyli niejednokrotnie niezwykłe historie rozwoju sztuki, literatury, nauki czy architektury. A w naszym przypadku – również medycyny praktycznej i farmacji. Wśród nas są osoby, które zajmują się tym zawodowo, przejmując niejako symboliczną pałeczkę od lekarzy i aptekarzy polskiego pochodzenia dawnych epok, którzy żyli, pracowali i zakończyli swoją drogę życiową na Ukrainie.
Na tej drodze znaleźliśmy partnerów w firmie farmaceutycznej Polpharma, która wsparła nas w odkrywaniu nazwisk oraz mało znanych lub zapomnianych kart wspólnego medycznego dziedzictwa Ukrainy i Polski. Razem podejmujemy wysiłek na rzecz rozwoju ukraińsko-polskiego dialogu międzykulturowego, ukazując wkład Polaków w medycynę i rozwój nauk medycznych Ukrainy.
Projekt otwiera szerokiej publiczności dostęp do wyjątkowych biografii; historie medyków polskiego pochodzenia pozwalają spojrzeć na dzieje Kijowa z nowej perspektywy – jako na europejskie centrum medyczne, w którym kształtowały się kluczowe podejścia do leczenia, edukacji i sztuki aptekarskiej.
Szczególne znaczenie ma aktualizacja tych postaci w kontekście współczesnym – jako przykładów zawodowego poświęcenia, humanistycznych wartości i służby ludziom. Wielu z nich pracowało w trudnych okresach historycznych, przeżyło wojenne, polityczne i społeczne wstrząsy, lecz pozostawiło po sobie ważne dziedzictwo naukowe i etyczne.
Nieprzypadkowe jest miejsce realizacji działań w ramach projektu – Polska Biblioteka Medyczna w Kijowie, która podkreśla historyczną ciągłość i kontynuację tradycji polskich lekarzy i aptekarzy pracujących w stolicy. Nieprzypadkowy jest również czas – okres obchodów 107. rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości, drugiego i strategicznego partnera Ukrainy.
Pokażemy historie Polaków w Kijowie, którzy swoją pracą i wkładem zasłużyli na pamięć i szacunek, lecz niesłusznie pozostają w cieniu, bo ich życiorysy są mało znane szerszej publiczności. W naszych opowieściach przedstawimy także trudne czasy, w których żyli, bo splątanie ich losów z burzliwymi wydarzeniami historycznymi często zasługuje na dzieło literackie lub film. Być może kiedyś doczekają się swoich scenarzystów i reżyserów, lecz nie odkładając ich historii na później, już teraz opiszemy je na portalu Ukraińsko-Polskiej Platformy Medialnej oraz na łamach dawnego kijowskiego wydania Polaków – „Dziennik Kijowski”. Przedstawimy je również na wystawie, by przywrócić te postaci z zapomnienia.
Dołączcie do naszej podróży w przeszłość, która łączy. Przed nami — 10 historii polskich lekarzy i farmaceutów, których życie i dokonania połączyły Kijów z Europą. Śledźcie nowe publikacje i dzielcie się swoimi wrażeniami.
Anatolij KURNOSOW
Materiał powstał przy wsparciu Polpharmy w ramach projektu „Pamięć, która łączy: lekarze polskiego pochodzenia w historii Kijowa”, ujawniającego nazwiska i mało znane karty wspólnego dziedzictwa medycznego Ukrainy i Polski.
Polpharma – największy producent leków w Polsce z ponad 90-letnią historią. Od ponad 20 lat firma działa również na Ukrainie, posiadając portfel ponad 600 leków na receptę i bez recepty – w tym stosowanych w leczeniu chorób kardiologicznych, neurologicznych i okulistycznych.