Procedury celne na granicy ukraińskiej – towary przywożone na Ukrainę

Otrzymuję wiele pytań/komentarzy dotyczących procedur celnych przy imporcie/eksporcie towarów z Ukrainy i na Ukrainę. Zarówno przez osoby fizyczne, jak i przedsiębiorstwa.

W tym wpisie postaram się podsumować pytania i udzielić szczegółowych odpowiedzi.

-1-

Procedury celne na granicy ukraińskiej
– towary przywożone na Ukrainę

1. Dla wwozu towarów na Ukrainę, tj. imporcie, należy uwzględnić następujące kwestie.

Import w rozumieniu Kodeksu Celnego Ukrainy to reżim celny, zgodnie z którym towary zagraniczne po uiszczeniu wszelkich opłat celnych przewidzianych prawem Ukrainy przy imporcie tych towarów i spełnieniu wszelkich niezbędnych formalności celnych są dopuszczane do swobodnego obrotu na obszarze celnym Ukrainy.

Procedura odprawy celnej towarów obejmuje szereg procesów, w tym wypełnienie zgłoszenia celnego, zgłoszenie ustne, kontrolę towarów, naliczenie należności celnych, uiszczenie należności celnych, w razie potrzeby – inne obowiązkowe opłaty, a także pełne towarzyszenie i dostarczenie wszystkich niezbędnych dokumentów oraz informacje o towarze.

A. Osoba fizyczna przywozi towar na Ukrainę

Obowiązujące ogólne zasady w przypadku importu towarów przez osobę fizyczną z Polski na Ukrainę

• drogą lądową – nie ma zobowiązania do uiszczenia cła, pod warunkiem, że jego łączna wartość nie przekracza 500 euro i wagę do 50 kg. Zasada ta obowiązuje tylko wtedy, gdy właściciele zakupionego towaru przebywają poza Ukrainą przez co najmniej 24 godziny i przekraczają granicę nie częściej niż raz w ciągu 72 godzin. W pozostałych przypadkach dopuszcza się import towarów zwolnionych z podatku do 50 euro wartości i wadze do 50 kg.
• drogą powietrzną – bez cła można importować towary do 1 000 euro wartości raz na 24 godziny. Ograniczenia wagowe określone są w zasadach przewozu bagażu linii lotniczej.
• jeśli towar dotrze na Ukrainę pocztą, jest zwolniony z opłat celnych, jeśli łączna kwota towaru nie przekracza 100 euro wartości. Zgłoszenie towarów przewożonych (przesyłanych) przez granicę celną Ukrainy w międzynarodowych przesyłkach pocztowych i ekspresowych jest dokonywane przez operatora pocztowego, przewoźnika ekspresowego, zgłaszającego lub osobę przez niego upoważnioną.

W pozostałych przypadkach towar podlega pisemnej deklaracji z obowiązkiem zapłaty cła i podatku VAT.

B. Polskie przedsiębiorstwo przywozi towar na Ukrainę

Ogólne zasady importu towarów z Polski na Ukrainę w ramach transakcji handlowych pomiędzy przedsiębiorstwami obowiązują w takim rozmiarze, że osoba importer, czyli kupujący towary importowane na Ukrainę, musi najpierw uzyskać akredytację ukraińskich organów celnych.

Należy pamiętać, że osobą odpowiedzialną za przestrzeganie reżimu celnego, w tym za uiszczenie należności celnych, jest agent celny lub pracownik zgłaszający nadawcę. Zgłoszenie celne dokonywane jest przez agenta celnego lub pracownika upoważnionego zgłaszającego nadawcę w specjalnych programach.

Broker celny to przedsiębiorstwo świadczące usługi w zakresie zgłaszania towarów, pojazdów użytkowych, które przekraczają granicę celną Ukrainy.

Zawarcie odpowiedniej umowy określa warunki współpracy pomiędzy agentem celnym a osobą, którą reprezentuje. Popełnienie wykroczeń związanych z prowadzeniem działalności celnej powoduje ponisienie odpowiedzialności przez agenta celnego według prawa ukraińskiego.

C. Lista dokumentów przy odprawie celnej

W każdym przypadku lista może być indywidualnie zweryfikowana i zależy od kodu celnego towaru według Ukraińskiej Klasyfikacji Towarów Zagranicznej Działalności Gospodarczej (UKT ZED).

Ogólny wykaz dokumentów wymaganych do odprawy celnej importu to:

• Karta akredytacyjna w urzędzie celnym.
• Umowa handlu zagranicznego 
• Faktura (invoice) i tłumaczenie faktury.
• Dokumenty przewozowe (CMR, Bill of lading, Carnet TIR, Air waybill, itp).
• Certyfikat pochodzenia.
• Zgłoszenie wywozowe.
• Wstępna deklaracja celna na granicy.
• Umowa utylizacji pojemników i opakowań.
• Uiszczenie opłat w urzędzie celnym.
• Dodatkowe dokumenty (w zależności od kodu towaru): certyfikat zgodności; kontrola sanitarno-higieniczna; świadectwo fitosanitarne; zezwolenie na kwarantannę; wniosek SBU; inne.

Agent celny, a później celnik, może zażądać dostarczenia innych dokumentów i dodatkowych danych, w tym parametrów technicznych towaru, szczegółowego opisu i zdjęć towaru, faktur podatkowych, faktur eksportowych, umów kupna, zleceń płatniczych, dokumentów potwierdzających wartość ubezpieczenia towaru (wymagane w zależności od warunków dostawy towaru zgodnie z warunkami Incoterms, może to być umowa ubezpieczenia towaru; polisa ubezpieczeniowa; faktura za ubezpieczenie towaru), dokumenty potwierdzające kraj pochodzenia: świadectwo pochodzenia, deklaracja pochodzenia, inne dokumenty.

D. Cło przywozowe na towary

Jest obliczane według stawek określonych w Taryfie Celnej Ukrainy i zależy od wartości celnej towarów. Taryfa celna Ukrainy przewiduje uiszczenie cła importowego, które wynosi głównie od 2% do 20% wartości celnej.

Wartość celna to cena faktycznie zapłacona lub należna za towar. Aby porównać ceny importowanych towarów, ukraińscy celnicy aktywnie korzystają z wewnętrznej bazy danych informacji o cenach, których obowiązkowy status nie jest określony na poziomie ustawodawczym. W praktyce wartość celna jest często określana przez inspektorów na podstawie ceny podobnych towarów importowanych do kraju w ciągu ostatnich 90 dni.

Dopuszcza się ustalanie wysokości ulgi (preferencji taryfowych) od stawek taryfy celnej Ukrainy w postaci zwolnienia z cła przywozowego, obniżenia cła przywozowego lub określenia kwot taryfowych zgodnie z ustawodawstwem ukraińskim oraz na import towarów z krajów, z którymi zawarte są umowy międzynarodowe.

Umowy o wolnym handlu zawierane przez Ukrainę przewidują, że importowane towary nie podlegają cłom importowym pod warunkiem potwierdzenia kraju pochodzenia.

Dokumentem potwierdzającym kraj pochodzenia jest świadectwo pochodzenia. O ile wystawienie certyfikatu obniża opodatkowanie importowanych towarów, wraz ze wzrostem wartości celnej, organy skarbowe często formalnie unieważniają świadectwa pochodzenia, co nakłada na importera dodatkowe obciążenie finansowe.

E. Zapłata podatku VAT od importu

Transakcja importu towarów na obszar celny Ukrainy podlega opodatkowaniu VAT. Zobowiązania podatkowe z tytułu podatku VAT od importu powstają w dniu złożenia zgłoszenia celnego, ale VAT „importowy” trzeba będzie zapłacić przed lub w dniu złożenia deklaracji.

W szczególności należy jednak wziąć pod uwagę, jeżeli agent celny dokona odprawy celnej importowanych przez Was towarów na podstawie umowy pełnomocnictwa, konieczne jest przekazanie agentowi celnemu kosztów spłaty zobowiązania z tytułu podatku VAT przed odprawą celną towaru.

Zwykle import towarów na obszar celny Ukrainy podlega podatkowi VAT w wysokości 20%. Jedynie import leków i produktów miodowych jest opodatkowany stawką 7%.

Podstawą opodatkowania w przypadku importu towarów jest najczęściej cena kontraktowa (umowna) danego towaru, nie niższa jednak od zwyczajowej ceny danego towaru, w tym cła i podatki akcyzowe.

-2-

Procedury celne na granicy ukraińskiej
– towary wywożone z Ukrainy do Polski

W przypadku wywozu towarów z Ukrainy, tj. eksportu, należy wziąć pod uwagę następujące kwestie.

W celu uniknięcia ryzyk związanych ze zdolnością Waszego ukraińskiego kontrahenta do spełnienia zobowiązań umowy sprzedaży towaru, konieczne jest przeprowadzenie kompleksowej weryfikacji (więcej pod linkiem http://jakzalozycfirmenaukrainie.com/), której wynik będzie kluczem do pomyślnej realizacji kontraktu.

Zawierając umowę (kontrakt) na dostawę/kupno-sprzedaż towarów należy zwrócić uwagę na warunki Incoterms, odpowiedzialność Sprzedawcy w przypadku naruszenia umowy, prawo regulujące stosunki w ramach umowy, a także sposób rozwiązywania sporów. Proszę zwrócić także szczególną uwagę na umowy transportu (przewozu), pozwolenia przewoźnika i jego odpowiedzialność.

Zanim towar przekroczy granicę celną Ukrainy należy dowiedzieć się, czy dana transakcja lub ładunek podlega licencjowaniu, sprawdzić, czy towary podlegają obowiązkowej certyfikacji w ukraińskim krajowym systemie certyfikacji UkrSEPRO, a w razie potrzeby uzyskać dokumenty potwierdzające.

Warto upewnić się, że eksportowane towary należą do produktów znajdujących się na liście tych, których zgodność jakości musi być potwierdzona odpowiednią deklaracją zgodności. W razie potrzeby należy zadeklarować zgodność produktów z przepisami technicznymi i zarejestrować deklarację w uprawnionym organie.

A. Wartość celna eksportowanych towarów

jest określana na podstawie ceny faktycznie zapłaconej lub należnej za te towary w momencie przekraczania granicy celnej.

Oprócz ceny wartość celna towaru obejmuje również faktyczne wydatki, o ile wcześniej nie były w niej ujęte, w tym koszty załadunku, rozładunku, przeładunku, transportu i ubezpieczenia do miejsca przekroczenia granicy celnej Ukrainy; prowizje i opłaty maklerskie; licencja i inne opłaty za korzystanie z praw własności intelektualnej, które kupujący musi dokonać bezpośrednio lub jako warunek sprzedaży (eksportu) towarów, dla których wyceniana jest ich wartość.

Na podstawie ustalenia ceny towaru osoba odpowiedzialna za przestrzeganie wymogów reżimu celnego musi złożyć dokumenty na te towary i zapłacić cła, które zgodnie z prawem są nakładane na towary przy wywozie poza obszar celny Ukrainy.

B. Jak określić wysokość cła wywozowego

Kodeks Celny określa tryb i formy uiszczenia należności celnych.

Należy zaznaczyć, że cło wywozowe dotyczy tylko kilku pozycji – produktów rolnych, bydła, zwierząt domowych, złomu i odpadów.

Należy zauważyć, że w celu spełnienia międzynarodowych zobowiązań Ukrainy wynikających z umów o wolnym handlu z UE, krajami EFTA i Kanadą, zaczynając od 2016 r. odbywa się stopniowe obniżanie ceł eksportowych w szczególności na produkty rolne do 0% do 2026 r., na bydło i owce do 0,8% w 2025 r.

C. VAT od eksportu

Eksport towarów podlega zerowej stawce VAT.

Ogólny wykaz dokumentów wymaganych do odprawy celnej eksportu:

• Karta akredytacyjna przedsiębiorstwa w urzędzie celnym.
• Umowa handlu zagranicznego (dodatkowe umowy, specyfikacje itp.).
• Faktura eksportowa (invoice).
• Dokumenty przewozowe (CMR, Bill of lading, Carnet TIR, Air waybill itp.).
• Certyfikat pochodzenia towaru.
• Przy przewozie transportem samochodowym – dokumenty na środek transportu, paszport kierowcy, świadectwo dopuszczenia pojazdu. 
• Zezwolenie na prowadzenie operacji eksportowej (jeśli przewiduje ustawodawstwo Ukrainy).
• Dokumenty dodatkowe (ostateczną listę można sporządzić po ustaleniu kodu towaru zgodnie z Ukraińskim Klasyfikatorem Towarów w Zagranicznej Działalności Gospodarczej): świadectwo weterynaryjne; świadectwo fitosanitarne; pozwolenie na eksport towarów; inne.

D. Zezwolenia na przewóz towarów przez granicę celną Ukrainy

Należy zauważyć, że zgodnie z ustawodawstwem Ukrainy operacje eksportowo-importowe niektórych rodzajów towarów są przeprowadzane tylko w przypadku posiadania odpowiednich zezwoleń. Generalnie pozwolenia są wymagane w przypadku takich kategorii towarów, jak zwierzęta domowe, sprzęt medyczny, leki, żywność i inne.

I pod sam koniec…

Zdecydowanie polecam!

Lepiej poświęcić więcej czasu na przygotowanie umowy handlowej i stosunkowo spokojnie przejść przez wszystkie procedury celne, niż ponosić ogromne wydatki podczas przestojów w transporcie, sporów z organami skarbowymi itp.